یک بازی برای شب یلدا

«زَرمُشتَکی» یکی از بازی‌های سنتی استان ایلام است که در مراسم‌هایی چون «شب یلدا» از کوچک و بزرگ آن را بازی می‌کنند و در فهرست ملی میراث ناملموس ایران نیز ثبت شده است.

سجاد نظری ـ مسئول ثبت میراث ناملموس استان ایلام ـ در گفت‌وگو با ایسنا بیان کرد: بازی‌ها از جمله نمودهای اجتماعی و فرهنگی هر اجتماعی به حساب می‌آیند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برای بازی‌ها علاوه‌بر تخلیه روانی و کارکردهای جسمانی مزیت‌های فراوانی وجود دارد. بازی‌ها، تبلوری از فرهنگ و میراث هر اجتماعی هستند. در هر منطقه هم به فراخور شرایط اقلیمی، فرهنگی، زبانی و تاریخی بازی‌های خاصی وجود دارد. مردم ایلام نیز به فراخور نوع زندگی و معیشت، از گذشته‌های دور تاکنون از انواع شیوه‌های سرگرمی و بازی‌های مختلف در موقع فراغت و مراسم‌های شادی، به‌ویژه شب یلدا، استفاده می‌کنند.   

او ادامه داد: با این حال امروز به علت مشکلات فراوان زندگی از یک سو و رایج شدن سرگرمی‌های متنوع دیگر این نوع بازی‌ها کمتر اجرا می‌شوند. معمولا مردان و زنانی که سنی از آن‌ها گذشته است و قدرت جسمی کمتری دارند، در موقع فراغت تنها به شرح خاطرات گذشته و برخی به داستان‌گویی می‌پردازند و برخی هم همچنان مشغول بازی می‌شوند.  

نظری گفت: بازی «زَرمُشتکی» یا «پرقیچ، پرقوچ» که به گویش‌های مختلف استان تلفظ می‌شود، یکی از بازی‌های گروهی محلی بوده است. این بازی در تاریخ آبان‌ماه ۱۴۰۱ و به شماره ۲۰۷ در فهرست میراث ملی ناملموس ایران ثبت شده است.

مسئول ثبت میراث ناملموس استان ایلام نحوه اجرای این بازی را به این شکل توضیح داد: «زر مشتکی» به این ترتیب است که ابتدا بازیکنان به دو گروه مساوی تقسیم می‌شوند (البته به صورت تک‌نفره هم این بازی انجام می‌شود، ولی از قاعده و دایره بازی «پرقوچ» خارج می‌شود)، در این بازی «زر» عمده‌ترین وسیله بازی است که یک شیء کوچک است و در میان مشت بسته قرار می‌گیرد به طوری که نباید مشخص باشد. اگر تعداد افراد دو گروه زیاد باشد دو گروه روبه‌روی هم می‌نشینند و معمولا پاها را دراز کرده پتو یا جاجیم را روی پاهای افراد پهن می‌کنند که حرکات دست آن‌ها قابل حدس و گمان نباشد.  

نظری اضافه کرد: برای اینکه معلوم شود بازی را کدام گروه شروع می‌کند، دو گروه با هم توافق می‌کنند و پس از آن یک گروه، مهاجم و گروه دیگر، مدافع می‌شود. گروه مهاجم یا به صورت تک‌نفره و یا با مشورت گروه اقدام به پوچ کردن دست‌ها می‌کند که می‌تواند تک دست یا دو دست پوچ کند تا به زَر برسد. اگر دستی که داخل آن «زر» است پوچ شود، گروه مهاجم بازنده می‌شود و یک صفر به سود گروه مدافع است و بالعکس آن به سود گروه مهاجم تمام می‌شود. تعیین برنده، توافقی و معمولا تا پنج دست است.

انتهای پیام 

منبع: ایسنا

کلیدواژه: ايلام میراث ناملموس دارایی های فرهنگی بازی های محلی شب یلدا میراث ناملموس سازمان اوقاف وامور خیریه دفاع مقدس هفته پژوهش بازی ها دو گروه

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۲۸۸۴۱۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

استفاده از فلزیاب جرم است؟

فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی در مورد اینکه آیا خرید و استفاده از "فلزیاب" عملی مجرمانه و غیرقانونی است، توضیحاتی را بیان کرد.

تبلیغات فروش "فلزیاب" یا "طلایاب" در فضای مجازی افراد بسیاری را با وسوسه پیداکردن گنج و طلا به‌سمت خود می‌کشد.
به گزارش تسنیم، برخی از این فروشندگان مدعی می‌شوند که توانسته‌اند دستگاه‌هایی وارد کنند که این دستگاه‌ها بر اساس دما و فرکانس می‌توانند مکان گنج یا طلا را دقیق نشان دهند و داشتن این دستگاه‌ها نیازی به مجوز ندارد!

سردار حسن مهری، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی کشور درهمین‌باره در گفتگو با خبرنگاران در پاسخ به این سؤال که آیا داشتن "فلزیاب" مجاز است یا خیر اظهار کرد: در اختیار داشتن انواع دستگاه‌های فلزیاب با هر عنوانی اعم از حفره‌یاب، معدن‌یاب و... طبق قانون اخذ مجوز ساخت، خرید، فروش و نگهداری تبلیغ و استفاده از دستگاه فلزیاب مصوب ۱۵ اسفند ماه ۱۳۷۹ مجلس شورای اسلامی و آیین‌نامه اجرایی این قانون مصوب ۱۳۸۲ تنها با اخذ مجوز از وزارت میراث فرهنگی مجاز و در غیر این صورت ممنوع است.

وی افزود: چنانچه فردی بدون داشتن مجوز از این دستگاه استفاده کند، دستگاه توقیف و ضبط خواهد شد؛ همچنین در صورت خارجی بودن دستگاه مشمول قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز است و تا سه برابر ارزش دستگاه جریمه نقدی نیز خواهد داشت.

فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی کشور بیان کرد: تبلیغاتی که در فضای مجازی برای این دستگاه‌ها وجود دارد و فروشندگان مدعی می‌شوند که این فلزیاب‌ها می‌توانند "طلا" را پیدا کنند کاملاً اشتباه و همگی فریب تبلیغاتی است.

سردار مهری تصریح کرد: یگان حفاظت میراث فرهنگی تمامی تبلیغاتی را که در فضای مجازی و حقیقی برای خرید و فروش این دستگاه‌ها می‌شود، تحت‌نظر دارد و با افرادی که به‌صورت غیرقانونی اقدام به خرید و فروش کنند، برخورد می‌کند.

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه آیا واردات دستگاه‌های فلزیاب باید در قالب اخذ مجوز باشد یا خیر، گفت: از آنجا که فلزیاب در قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز جزو اقلام کالای مجاز مشروط، دسته‌بندی شده است، برای داشتن و واردات آن نیز باید مجوز تهیه شود.

فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی کشور گفت: البته ما در ایران شرکت‌هایی داریم که این دستگاه‌های فلزیاب را برای کاربرد‌های صنعتی و تأسیساتی تولید می‌کنند.

کانال عصر ایران در تلگرام بیشتر بخوانید: رشد ۱۰۰ درصدی کشف اشیاء عتیقه تقلبی در کشور کشف فلزیاب از متخلفان در شهرستان فارس